یخچال نفتی بر خلاف یخچال برقی و کولر های گازی که بر اساس فرئون فشرده و کمپرسور کار می کنند دارا ی هیچ قسمت متحرکی نیست و نیروی محرکه خود را مستقیما از شعله آتش نفت می گیرد اساس کار یخچال نفتی بر پایه جذب و دفع آمونیاک در آب می باشد. سازوکار یخچال نفتی به صورت مرحله به مرحله به این شکل می باشد.
این یخچال ها قدیمی ،که معروف به یخچال بی صدا بود تقریباَ یک قرن قدمت دارد و جزء اولین یخچال ها می باشد.
دلیل بی صدابودن این یخچال نداشتن اجزاء متحرک است. سه جزء مهم این یخچال .... آمونیاک ، آب ، گازهیدروژن
اجزء مهم یخچال نفتی
ژنراتور – محل تبدیل محلول آمونیاک مایع به گاز آمونیاک .
جدا - جدا گاز آمونیاک از آب .
کندانسور - که در آن گاز آمونیاک گرم و متراکم شده باعث ایجاد آمونیاک مایع و سرد می شود .
اواپراتور - که در آن آمونیاک مایع تبدیل به گاز شده وبرای ایجاد سرما داخل یخچال و فریزر می شود.
جذب کننده- جذب وحل شدن گاز آمونیاک در آب .
1- در دمای معمولی آمونیاک در آب حل می شود ولی اگر به مخلوط آمونیاک و آب گرما بدهیم چون آمونیاک بسیار جوشنده تر از آب می باشد آمونیاک آغاز به جوشیدن نموده و از مخلوط آب و آمونیاک به صورت گاز بخار آمونیاک گرم متصاعد شده و مقذاری بخار اب نیز با خود همراه کرده تبخیر می کند.
2-در سر راه این بخار گرم یک جدا کننده قرار دارد که قطره های آب را از بخار آمونیاک جدا کرده و درون مخزن مخلوط آب و آمونیاک بر می گرداند.( این قسمت را داشته باشید تا بعد زیرا در راه بازگشت این آب جدا شده به مخزن یک اتفاق دیگر هم می افتد.
4-سپس این آمونیاک مایع سرد تر شده ( دارای دمایی بالاتر از دمای محیط) وارد محفظه و لوله های پره دار دیگری می شود که درون یخچال جای دارد و در معرض گاز هیدروژنی که درون این محفظه قرار دارد واقع می شود و به سرعت بخار شده و جهت تبخیر گرمای محیط درون یخچال را جذب می کند.( در نتیجه درون یخچال سرد می شود.
5-سپس مخلوط آمونیاک و هیدروژنی که به صورت مخلوط گازی سردی است وارد جذب کننده می گردد درون جذب کننده مخلوط آمونیاک و هیدروژن با آبی که در مرحله دوم از گاز داغ آمونیاک جدا شده بود تماس داده می شوند.در این جا آمونیاک که درون آب بسیار حل شونده تر از هیدروژن است درون اب حل می شود و هیدروژن جدا شده دوباره به درون محفظه بخارنده ( اواپراتور - که همان محفظه درون یخچال باشد ) باز می گردد.
6- مخلوط آب و آمونیاک دوباره به درون مخزن مخلوط آب و آمونیاک بازگشته و توسط گرمای شعله نفت دوباره بخار شده و مراحل 1 تا 6 به صورت چرخه دوباره تکرار می شود.
◄ دلیل تبخیر آمونیاک در هیدروژن چیست؟
برای پاسخ به این پرسش باید به ترمودینامیک محلول ها نگاهی بیندازیم. می کوشم با یک مثال ساده پاسخ پرسشتان را بدهم.ببینید. آب خالص در 100 درجه می جوشد و در صفر درجه یخ می زند ولی اگر به آب مقداری نمک بیفزاییم دیگر در 100 درجه نمی جوشد بلکه در دمایی بالاتر از 100 درجه می جوشد.اگر به آب مایعی مانند الکل بیفزاییم در صفر درجه یخ نمی زند بلکه در دمایی پایینتر یخ می زند و در دمایی پایین تر از 100 درجه نیز تبخیر می شود. همین جریان در باره آمونیاک و گاز هیدروژن اتفاق می افتد.
آمونیاک خالص در دما و فشار اتاق به صورت گاز است ولی آمونیاکی که از کندانسور بیرون می اید دارای دمای بالاتر از اتاق و فشاری به مراتب بیشتر از اتاق می باشد.
( این فشار از طریق بخارهای متصاعد شده از روی چراغ نفتی تامین می شود) پس دقیقا در درلحظه پیش از واردشدن امونیاک به اواپراتور آمونیاک خالص به صورت مایع می باشد.
این آمونیاک وقتی درون اواپراتور با هیدروژن در هم حل بشوند نقطه جوش محلول آمونیاک هیدروژن بسیار بسیار پایین تر از نقطه جوش آمونیک خالص می باشد بنابراین آمونیاک با هر دمایی هم که وارد اواپراتور شده باشد محلول آمونیاک و هیدروژن فورا تبخیر می شو د حتی اگر دمای اواپراتور –دمای درون یخچال -خیلی پایین تر از صفر درجه باشد.
1. هیدروژن با آمونیاک مایع وارد لوله می شود
2. آمونیاک + هیدروژن وارد محفظه داخلی یخچال. تغییر در فشار جزئی باعث می شود آمونیاک تبخیر میشود. انرژی لازم را از اطراف جذب میکند این باعث می شود که یخچال خنک شود آمونیاک مایع+ هیدروژن به قسمت جذب کننده وارد میشود، آمونیاک دوباره در آب حل می شود.
3. تراکم گاز آمونیاک (خنک کننده غیر فعال)
4. آمونیاک داغ (گاز)
5. عایق حرارت و جداسازی آب از گاز آمونیاک
6. لوله جاذب (آب + محلول آمونیاک)
7. منبع حرارتی (برقی یا نفتی)
8.8.جداکننده آمونیاک از گازهیدروژن
آیا می دانستید چرخه یخچال نفتی را چه کسی اختراع کرده است؟
" آلبرت انشتین " به همرا یک دانشمند دیگر بنام Leo Szilard
